Πολεμολογικοί στοχασμοί
Ν. Λυγερός
|  |
Αν και δεν είναι αυτονόητο, εκτός τομέα της πολεμολογίας, πολλές πολεμικές αρχές επηρεάζουν δυναμικά και όχι πάντα θετικά, τις κοινωνιολογικές και οικονομικές εξελίξεις. Μια από αυτές τις αρχές είναι ότι ο πόλεμος έχει πρωτίστως να κάνει με το έδαφος. Και αυτό συσχετίζεται με την παράδοξη ιδέα ότι η γεωγραφία είναι πρώτα απ’ όλα χρήσιμη για τον πόλεμο. Ενώ έχουμε αντιπαραδείγματα όπως τη Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ, που αποδεικνύουν ότι δεν ισχύει αυτό το μοντέλο, πολλοί οικονομολόγοι εξακολουθούν να το χρησιμοποιούν εκτός πλαισίου. Μάλιστα, το μοντέλο προωθείται και κοινωνιολογικά για να διαχωρίσουν οι ειδικοί πολιτικοί αναλυτές τα στρώματα του πληθυσμού. Μία άλλη σημαντική αρχή είναι η αξία της ανθρώπινης ευφυΐας. Ακόμα και αν αυτό έχει αποδειχθεί ιστορικά, η προπαγάνδα της ενημέρωσης προσπαθεί να μας πείσει ότι η ευφυΐα εξηγεί την επιτυχία στην οικονομία. Μπερδεύει συνειδητά νοημοσύνη με πονηριά για να έχει μεγαλύτερα αποτελέσματα στις μάζες, όμως η πραγματικότητα είναι ριζικά διαφορετική εφόσον οι «αρπαχτές» είναι κοινές και παραδοσιακές τώρα, και μάλιστα σε βαθμό που ολόκληρα κράτη στηρίζονται σε αυτήν την έννοια μέσω της παράλληλης οικονομίας. Το πρόβλημα είναι η προσαρμογή ακατάλληλων νοητικών σχημάτων για αυτό το πλαίσιο. Τα πολιτικά δεδομένα δεν αντέχουν τις περιπτώσεις κρίσης διότι οι υπεύθυνοι δεν είναι αρμόδιοι. Είναι επιλεγμένοι με άλλα κριτήρια που συσχετίζονται με τη μάζα σε ομαλή φάση δίχως επεισόδια καταστροφής. Σε αυτήν την περίπτωση, δεν υπάρχει ανάγκη νοημοσύνης. Ο πολιτικός πρέπει να είναι προσιτός όπως και ο οικονομολόγος για να μπορέσει να πείσει την πλειοψηφία. Είναι το γνωστό γνωστικό φαινόμενο της πρώτης διασποράς. Το ίδιο ισχύει και για το εδαφικό, διότι ο χώρος ο πραγματικός είναι η νοόσφαιρα. Μόνο σε αυτόν τον χώρο έχουν νόημα τα πολεμολογικά νοητικά σχήματα. Αυτές οι ιδιομορφίες διαμορφώνουν ριζικά όλο το πλαίσιο και συνεπώς δεν μπορούν να ενσωματωθούν μέσα στα κανονικά δεδομένα της κοινωνιολογίας και της οικονομίας. Όταν πλέον εξετάσουμε την οικονομία ως δυναμική της ηθικής ή ως νέα μορφή πολέμου, τότε τα νοητικά σχήματα επανέρχονται και ενεργοποιούνται. Έτσι αλλάζουν και τα αποτελέσματα του όλου συστήματος εφόσον η εξέλιξή του εμπεριέχει και τις ιδιομορφίες. Σε αυτήν την περίπτωση, έχουμε παράξενους ελκυστές και η μορφοκλασματική ανάλυση όπως και η θεωρία του χάους είναι απαραίτητες. Μια κλασική προσέγγιση θα ήταν απλώς ανούσια διότι δεν θα μπορούσε να κατανοήσει τα μη γραμμικά φαινόμενα. Ακόμα και η θεωρία καταστροφών δεν επαρκεί διότι οι εξελίξεις των γεγονότων δεν είναι αναγκαία παραγωγίσιμες. Ενώ τα μοντέλα της κοινωνιολογίας είναι ουσιαστικά ανύπαρκτα, τα μοντέλα της οικονομίας προσπαθούν να προσεγγίσουν απλοϊκά την πραγματικότητα. Κι αν η μικροοικονομία έχει μερικά αποτελέσματα, η μακροοικονομία είναι προφανώς μη αποτελεσματική από την όλη της νοοτροπία και δεν είναι κλέβοντας μερικά νοητικά σχήματα δίχως πλαίσιο και υπόβαθρο που θα αντέξει την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας.
|
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου