Η παραλλαγή είναι μια τέχνη, επιτρέψτε μας τον χαρακτηρισμό.
Είναι μια τέχνη που έχει πολλά περιθώρια βελτίωσης στην Ε.Φ. (και στον Ε.Σ).
Μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ‘90 (1997) οι στολές που χορηγούνταν ήταν πράσινων αποχρώσεων (άλλαξε επί αείμνηστου Στρατηγού Δήμου) ενώ και πολλά από τα οχήματα βάφονταν ανάλογα πράγμα αδιανόητο για το ως επί το πλείστον ημι-ερημικό κυπριακό τοπίο. Στην εκπαίδευση λίγη σημασία αποδίδεται και συνήθως η όλη προσπάθεια αναλώνεται σε λάσπωμα του προσώπου και την τοποθέτηση 2-3 κλαδιών ή μερικών χόρτων στην εξάρτηση και αυτά μόνο στα ΚΕΝ.
Ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι πλέον τα καλύμματα κράνους που χορηγούνται δεν φέρουν τις χαρακτηριστικές σχισμές που γνωρίσαμε οι παλαιότεροι για τοποθέτηση φυσικής βλάστησης(λόγω κόστους). Και όμως, η παραλλαγή είναι μια τέχνη που σώζει ζωές. Σαν συνέχεια των όσων αναφέραμε για τον φόρτο μάχης έτσι και στο θέμα της παραλλαγής θα περιοριστούμε στο ατομικό επίπεδο, δηλαδή στο πως παραλλάσουμε το σώμα και τα υλικά μας.
Θα ξεκινήσουμε κάνοντας αναφορά στις αρχές παραλλαγής όπως όλοι τις θυμόμαστε και τις διδαχθήκαμε στην θητεία μας. ΧΡΩΜΑ-ΛΑΜΨΗ-ΣΧΗΜΑ-ΣΚΙΑ. Επιτρέψτε μας αιρετικώς να προσθέσουμε ακόμα δύο, ΚΙΝΗΣΗ-ΜΟΤΙΒΟ. Και να τις εξηγήσουμε. Αρχικά να θυμήσουμε ότι παραλλαγή είναι η προσπάθεια που κάνουμε ώστε να πετύχουμε την οπτική μας απόκρυψη.
-ΛΑΜΨΗ και ΚΙΝΗΣΗ. Τις βάζουμε πρώτες διότι είναι οι πλέον σημαντικές καθότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να εντοπίσει μια λάμψη ή απότομη κίνηση ακόμα κι αν αυτή επισυμβεί στο πεδίο της περιφερειακής όρασης του ματιού. Σημαντικό επίσης για την κίνηση είναι ότι πολύ πιο εύκολα γίνεται αντιληπτή μία κίνηση κάθετη ως προς τον άξονα παρατήρησης παρά μια κίνηση παράλληλη με τον άξονα παρατήρησης, δηλαδή, πιο εύκολα γίνεται αντιληπτός κάποιος που κινείται από δεξιά προς αριστερά από κάποιον που πλησιάζει ή απομακρύνεται. Στο τομέα της λάμψης, προσοχή πρέπει να δοθεί στα ρολόγια, στα μεταλλικά μέρη της εξάρτησης και του οπλισμού, οι κάθε μορφής διόπτρες, και το δέρμα των πιο ανοιχτόχρωμων από εμάς.
-ΧΡΩΜΑ. Τα χρώματα που χρησιμοποιούμε για να πετύχουμε την παραλλαγή πρέπει να ταυτίζονται με τα χρώματα του περιβάλλοντος. Υπερβολικά σκούρες αποχρώσεις ταιριάζουν μόνο σε πυκνά δάση, αντίθετα πιο ανοιχτόχρωμες λειτουργούν ικανοποιητικά σε μεγαλύτερο εύρος περιβάλλοντος. Και μια υπενθύμιση, το Μαύρο είναι κάκιστο χρώμα παραλλαγής. Δεν υπάρχει απόλυτο μαύρο στη φύση και επιπλέον προσδιορίζει επακριβώς το περίγραμμα του αντικειμένου που χρωματίζει. Επίσης, έντονα χρώματα, όπως το κόκκινο, τείνουν να τραβούν την προσοχή. Τα χρώματα της στολής παραλλαγής που χορηγεί η Ε.Φ. είναι εξαιρετικά για το περιβάλλον της Κύπρου(σε αντίθεση με την στολή αυτή καθεαυτή…) δυστυχώς όμως ξεβάφουν με μερικές πλύσεις και γίνονται υπερβολικά ανοιχτόχρωμα. Επίσης να τονιστεί ξανά η ακαταλληλότητα του μαύρου των αρβύλων.
-ΣΧΗΜΑ. Κάποια σχήματα αναγνωρίζονται πολύ εύκολα από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Κυρίως ότι έχει να κάνει με το ανθρώπινο περίγραμμα και ειδικά την περιοχή κεφάλι-λαιμός-ώμοι και το πρόσωπο. Δεν είναι τυχαίο που το απλό γραμμικό σχέδιο ενός στόχου τύπου ανδρείκελου αναγνωρίζεται αυτόματα από εμάς ως «ανθρώπινος» στόχος ή το :-), σαν πρόσωπο. Επίσης η όρθια, δίποδη κίνηση του ανθρώπου, ξεχωριστή από οποιοδήποτε άλλο ζωντανό του πλανήτη. Πέραν αυτών όμως γεωμετρικά σχήματα όπως απόλυτοι κύκλοι(κράνος, διόπτρες) και απόλυτες ευθείες(όπλο, κεραίες) δεν υπάρχουν στη φύση και τείνουν να ξεχωρίζουν.
-ΣΚΙΑ. Εκτός από το προφανές, να χρησιμοποιούμε την σκιά προς όφελος μας και να μην επιτρέπουμε την δική μας σκιά να προδίδει την θέση μας, σε αυτή την κατηγορία μπορούμε να περιλάβουμε και τις επιπτώσεις στην απόκρυψη μας που έχει το φόντο, ότι βρίσκεται πίσω μας δηλαδή και προβαλλόμαστε με αυτό σαν υπόβαθρο. Χαρακτηριστική περίπτωση η γραμμή του ορίζοντα(με υπόβαθρο τον ουρανό) η ένα ανοιχτόχρωμο χωράφι ενώ εμείς παραμένουμε στη σκιά.
-ΜΟΤΙΒΟ. Εδώ τονίζουμε μια άλλη ιδιότητα της ανθρώπινης οπτικής αντίληψης, να αναγνωρίζει επαναλαμβανόμενα σχήματα ακόμα και υποσυνείδητα. Σαν παραδείγματα μπορούμε να πούμε την κίνηση ενός περιπόλου σε αυστηρώς τακτά διαστήματα, πχ 5 μέτρα άντρας από άντρα ή το επαναλαμβανόμενο σχήμα της παραλλαγής του Ε.Σ. με την οριζόντια κατευθυντικότητα. Παρόλο που σε ορισμένα περιβάλλοντα που η βλάστηση ακολουθεί σχετικά παρόμοιες κατευθύνσεις μπορεί να λειτουργεί ικανοποιητικά, εντούτοις στη φύση όλα είναι σε εντελώς τυχαία και μη συνεχόμενα-επαναλαμβανόμενα σχήματα. Ευτυχώς, ειδικά η βόρεια Ελλάδα, ευνοεί την ελληνική παραλλαγή σε μεγάλο βαθμό. Παρένθεση. Αυτό το τυχαίο της φύσης είναι που προσπαθούν να μιμηθούν οι πλείστες «ψηφιακές» παραλλαγές. Πολλοί εσφαλμένα έχουν την εντύπωση ότι οι ψηφίδες (pixel) ως τέτοιες είναι αυτές που μπερδεύουν το ανθρώπινο μάτι. Αντιθέτως οι ψηφίδες είναι απλά ο πιο εύκολος τρόπος για οπτική μεταφορά των αποτελεσμάτων του υπολογιστή που μέσω ειδικών αλγορίθμων προσπάθησε να βρει τρόπους να κατανικηθούν οι εγγενείς λειτουργίες του εγκεφάλου στην ερμηνεία των οπτικών ερεθισμάτων.
Από τα πιο πάνω προκύπτει η αναγκαιότητα της καλής παραλλαγής ειδικά του κράνους (σπάσιμο στρογγυλού σχήματος και σχήματος κεφάλι-λαιμός-ώμοι), του προσώπου-εκτεθειμένου δέρματος, και του όπλου (μαύρο χρώμα, ευθείες γραμμές)
-Κράνος. Το κάλυμμα παραλλαγής προσφέρει κάποιο βαθμό απόκρυψης άλλα όχι ικανοποιητικό. Μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση με τη χρήση φυσικής βλάστησης ή την κατασκευή αυτοσχέδιου καλύμματος με λουρίδες υφάσματος παραλλαγής οι οποίες στο πίσω και πλαϊνό μέρος να έχουν ικανοποιητικό μήκος για να κρύβουν την γραμμή κεφάλι-λαιμός-ώμοι. Υπάρχει και η ισραηλινή λύση, με το ευμεγέθες κάλυμμα κράνους που παίρνει τυχαία σχήματα, το γνωστό Mitznefet.
-Πρόσωπο (και εκτεθειμένο δέρμα). Η παραλλαγή του προσώπου είναι πρακτική που ελάχιστα εφαρμόζεται στην Ε.Φ. Σχεδόν ποτέ δεν γίνεται οποιαδήποτε προσπάθεια, ούτε στην εκπαίδευση αλλά ούτε και στις ασκήσεις. Οι μόνες περιπτώσεις που το προσωπικό «λερώνει» το πρόσωπο του είναι στις επιδείξεις. Αλλά και σε αυτές τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι τελείως λάθος! Σκοπός της παραλλαγής του προσώπου δεν είναι μόνο να «σπάσει» τα άμεσα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά του (το που περιγράψαμε πιο πάνω) αλλά και να δέσει το πρόσωπο-κεφάλι με το υπόλοιπο σώμα(που φορά στολή παραλλαγής) και να μην ξεχωρίζει σαν ξεχωριστό κομμάτι. Οπόταν προκύπτει ότι με μια στολή παραλλαγής καφέ σαν της Ε.Φ. δεν θα έρθεις να βάψεις το πρόσωπο πράσινο! Ή μαύρο επειδή είναι νύχτα! Θα το βάψεις καφέ, στις ίδιες αποχρώσεις με την στολή. Επίσης, άλλο λάθος που κάνουμε είναι ότι δίνουμε υπερβολική έμφαση στο… «αισθητικό αποτέλεσμα».
Η ομορφιά του βαψίματος καμία σχέση δεν έχει με την αποτελεσματικότητα.! Τέλος να τονιστεί η ανάγκη παραλλαγής του λαιμού και του σβέρκου.
Φεύγοντας από το πρόσωπο και προχωρώντας στα υπόλοιπα εκτεθειμένα κομμάτια δέρματος (συνήθως αυτό σημαίνει χέρια, αν δεν φέρουν γάντια, και βραχίονες), και για αυτά ισχύουν τα ίδια. Ειδικά για τους βραχίονες πρέπει να σημειώσουμε την ανάγκη παραλλαγής τους μέχρι του σημείου που φαίνονται όταν αποτραβιέται η στολή όταν τα χέρια είναι σε πρόταση ή ανάταση.
-Όπλο. Παρατηρούμε πολλές φορές, και διδασκόμαστε και στην εκπαίδευση, τουλάχιστο αμφιβόλου εργονομίας και αποτελεσματικότητας λύσεις για παραλλαγή του όπλου, όπως την χρήση κάλτσας! Το όπλο του τυφεκιοφόρου πρέπει να του παρέχει μέγιστη ευελιξία και σταθερότητα και τυλιγμένο με μία κάλτσα δεν πετυχαίνουμε αυτό το σκοπό. Επίσης, πρέπει να αντισταθούμε στην τάση να το «ντύσουμε» σαν όπλο Ελεύθερου Σκοπευτή διότι για μας προέχει η ταχεία μετακίνηση ενώ για τον Ε.Σ προέχει η αργή, αφανής κίνηση(stalking) οπότε μπορεί πιο εύκολα να διαχειριστεί ένα πιθανό σκάλωμα του όπλου σε κάποιο κλαδί, ενδεχομένως. Ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος παραλλαγής του όπλου ενός τυφεκιοφόρου είναι το βάψιμο του. Αλλά επειδή αυτό θα συγκρούετο με τις ισχύουσες διαταγές του Στρατού να προτείνουμε μια μη μόνιμη λύση με μερικά πολύ απλά βήματα.
*Βήμα 1º. Καλύπτουμε όλο το όπλο με δύο στρώσεις χαρτότελλας (masking tape) προσέχοντας να μην αφήσουμε τίποτα εκτεθειμένο.
*Βήμα 2º. Χρησιμοποιώντας μπογιές, κατά προτίμηση στη μορφή εκνεφώματος (spray) και σε ματ παστέλ-γήινα χρώματα, βάφουμε ολόκληρο το όπλο σε διασπαστικά σχήματα. Εδώ εναπόκειται στην φαντασία και την …καλλιτεχνική φλέβα του καθενός. Μπορούμε πριν στεγνώσει η βαφή να ρίξουμε πάνω άμμο ή χώμα για να πετύχουμε μια πιο τραχιά υφή.
*Βήμα 3º. Αφού στεγνώσει η βαφή με ένα νυστέρι ή έναν χαρτοκόπτη αφαιρούμε την χαρτότελλα από τα μέρη εκείνα που πρέπει. Δηλαδή, από τις ενώσεις λύσης του όπλου (τονίζουμε ξανά την ανάγκη συντήρησης σε κάθε ευκαιρία), από τα σκοπευτικά, από την διαδρομή του μοχλού οπλίσεως, από την πιστολοειδή χειρολαβή και την σκανδάλη, από τον αναστολέα της γεμιστήρας και την υποδοχή της γεμιστήρας, από την οπή απορρίψεων των καλύκων, από τα σημεία ασφάλισης της βάσης της διόπτρας (claw mount της H&K) και από τις σχισμές του φλογοκρύπτη.
Επιτυγχάνουμε έτσι ένα πολύ ικανοποιητικό συμβιβασμό που μπορεί να αντέξει στη χρήση για μερικές εβδομάδες. Στην ανάγκη επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία. Σοβαρότερο μειονέκτημα αυτής της διαδικασίας είναι η πολύ μικρή αντοχή της χαρτοταινίας στο νερό. Πιο ακριβές λύσεις, όπως της υφασμάτινης ταινίας που χορηγείται στον Βρετανικό Στρατό (sniper tape), ή άλλων μή μόνιμων τρόπων παραλλαγής διαχειρίζονται πολύ καλύτερα το πρόβλημα του νερού.
Γιατί να παραλλαχθούμε; Πολλοί νομίζουν ότι η παραλλαγή μας καθιστά αόρατους. Αυτό μπορεί να είναι σωστό εάν η παραλλαγή είναι σε συνδυασμό με ακινησία. Εφόσον όμως πρέπει να κινούμαστε στο πεδίο της μάχης τι να την κάνουμε την τόση προσπάθεια παραλλαγής; Πέραν του προφανούς ότι δηλαδή σε μια θέση μάχης, έστω και πρόχειρη, η σωστή παραλλαγή μπορεί να αποτρέψει ή να καθυστερήσει τον εντοπισμό μας, άρα και την κατεύθυνση πυρών εναντίον μας, ακόμα και κατά την κίνηση η σωστή παραλλαγή δυσχεραίνει τα μέγιστα την προσπάθεια του εχθρού να αποκτήσει μια ξεκάθαρη σκοπευτική εικόνα και να εκτιμήσει σωστά την απόσταση μας. Άρα, και κατά την κίνηση η παραλλαγή μας προστατεύει. Μας σώζει ενδεχομένως την ζωή!
Παρένθεση. Βλέπουμε συχνά σε επιδείξεις του Ε.Σ. το εντελώς απαράδεχτο φαινόμενο της χρήσης διχτύων παραλλαγής κρεμασμένων από τα κράνη και τις εξαρτήσεις των Στρατιωτών σαν κάπα υπερ-ήρωα… Τα δίχτυα παραλλαγής είναι για απόκρυψη στατικών αντικειμένων και θέσεων! Δεν τολμούμε να σκεφτούμε καν τι θα συμβεί αν πιαστεί το δίχτυ σε ένα διερχόμενο όχημα ή ΤΟΜΠ! Κι αυτά στην ειρήνη. Φανταστείτε ο Στρατιώτης να πρέπει να περάσει μέσα από πεσμένα συρματοπλέγματα ή τα χαλάσματα μιας οικίας «ντυμένος» απ’ την κορφή ως τα νύχια με δύχτι παραλλαγής. Θα έχει την ίδια κατάληξη που έχει η μύγα στον ιστό της αράχνης. Θάνατο! Τέτοιες εικόνες μπορεί να εντυπωσιάζουν ένα αδαή αλλά στα μάτια ενός με στοιχειώδης έστω γνώσεις μόνο επικίνδυνες φαντάζουν.
Παραλλαγή και ηλεκτροοπτικά όργανα. Σαν γενικός κανόνας, ότι δουλεύει σαν παραλλαγή την μέρα το ίδιο καλά δουλεύει και την νύχτα. Η χρήση όμως συσκευών νυχτερινής όρασης και θερμικών διόπτρων δημιουργεί ένα καινούριο φάσμα προκλήσεων. Όσον αφορά τα ΟΝΥΠΑΣ (Όργανα Νυχτερινής Παρατήρησης και Σκόπευσης) που λειτουργούν με την μέθοδο της ενίσχυσης του αστρικού (κυρίως) φώτος αυτά μπορούν να παραπλανηθούν με τις ίδιες μεθόδους που παραπλανιέται και το γυμνό μάτι. Πρέπει όμως να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην ανακλαστικότητα ορισμένων τεχνητών υλικών(μη φυσικών) στα μήκη εκείνα του υπέρυθρου φάσματος που χρησιμοποιούν στην λειτουργία τους οι εν λόγω συσκευές.
Προκύπτει επιτακτικά η ανάγκη να γίνουν δοκιμές πριν επιλεγεί ένα οποιοδήποτε υλικό.
Περισσότερο πρόβλημα δημιουργούν φυσικά οι θερμικές διόπτρες. Δεν είναι όμως το «θαυματουργό αντίδοτο» στην παραλλαγή. Πολλοί περιορισμοί διακρίνουν την λειτουργία τους όπως στην εμβέλεια και στην ανάλυση ειδικά στις μη ψυχόμενες διόπτρες που είναι και η συντριπτική πλειοψηφία των όσων χρησιμοποιούνται ως σκοπευτικά φορητών και ομαδικών όπλων. Αναμφισβήτητο γεγονός είναι όμως ότι μεγαλύτερα συστήματα έχουν πολύ μεγάλες δυνατότητες αποκάλυψης στόχων. Στο επίπεδο μας ο μόνος τρόπος να περιορίσουμε την αποτελεσματικότητα τους είναι η επιλογή δρομολογίων που παρέχουν κάλυψη(κίνηση πίσω από στερεά υλικά) και η χρήση σε μεγαλύτερο βαθμό φυσικής βλάστησης στην παραλλαγή μας.
Παρένθεση. Η θερμικές διόπτρες δεν έχουν τις μυθικές δυνατότητες που βλέπουμε στις ταινίες. Δεν βλέπουν πίσω από τοίχους και άλλα στερεά αντικείμενα. Οι πιο πολλές δεν βλέπουν καν πίσω από γυαλί. Οι θερμικές διόπτρες λειτουργούν με βάση την θερμική ακτινοβολία. Θερμική ακτινοβολία εκπέμπουν όλα τα υλικά που έχουν θερμοκρασία πάνω από το απόλυτο μηδέν (-273º C). Άρα η θερμική διόπτρα μπορεί να δεί και κρύα αντικείμενα. Οι σύγχρονες διόπτρες έχουν αρκετή διακριτική ικανότητα για να ξεχωρίσουν ένα παγάκι μέσα σε ένα ποτήρι παγωμένο νερό. Όσο πιο ζεστό είναι ένα υλικό τόσο πιο πολύ ακτινοβολία εκπέμπει όμως. Κι εδώ έγκειται και το πρόβλημα με την απόκρυψη μας.
Οι 36-37ο C του ανθρώπινου σώματος συνήθως είναι το πιο ζεστό αντικείμενο στο περιβάλλον, ειδικά την νύχτα. Οπότε ξεχωρίζουμε καθότι εκπέμπουμε σημαντικά μεγαλύτερη ποσότητα θερμικής ακτινοβολίας την οποία ο ρουχισμός μας επειδή έρχεται σε επαφή με το σώμα μας και είναι και πορώδης δεν μπορεί να συγκρατήσει. Υπάρχουν τεχνητά υλικά τα οποία εκπέμπουν θερμική ακτινοβολία πολύ κοντά σε κοινά υλικά του περιβάλλοντος όπως οι πέτρες, το ξύλο κλπ. Η περιγραφή και παράθεση τους ξεφεύγει από τα πλαίσια αυτού του άρθρου αλλά μπορούν εύκολα με μια έρευνα στο διαδίκτυο να καταγραφούν. Τα υλικά αυτά μπορούν να μας βοηθήσουν να μειώσουμε την αποτελεσματικότητα(εμβέλεια, διακριτική ικανότητα) των θερμικών διοπτρών.
Αναφερθήκαμε στην αρχή στο γεγονός ότι η Ε.Φ. μέχρι και πρίν μια δεκαετία χορηγούσε στολές πράσινης απόχρωσης. Όταν η παραλλαγή αλλάχτηκε σε μια πιο κατάλληλη για το κυπριακό περιβάλλον ήταν μια ευκαιρία να διορθωθούν κάποιοι παραλογισμοί. Και κυρίως το ακατανόητο των γαλάζιων σχεδίων «παραλλαγής» στις στολές της Διοίκησης Αεροπορίας.
Ποιος μπορεί να δικαιολογήσει αυτά τα χρώματα; Ρητορικό ερώτημα φυσικά.
Ίσως να είναι μια προσπάθεια δημιουργίας «Πνεύματος Μονάδος». Χρωματίζοντας τους Στρατιώτες σου σαν στόχους δεν δημιουργείς Πνεύμα Μονάδος. Πνεύμα Μονάδος δημιουργείς με την σκληρή εκπαίδευση. Επ’ ευκαιρίας να κακίσουμε και τις επιλογές των επίλεκτων Μονάδων του ΓΕΕΦ, της Διοίκησης Καταδρομών και της Διοίκησης Υποβρύχιων Καταστροφών.
Η ΜΥΚ χρησιμοποιεί για χρόνια στολές παραλλαγής σε αποχρώσεις Woodland (Μ88). Εξαιρετικής ποιότητας σαν στολές αλλά παντελώς ακατάλληλες σαν παραλλαγή για την Κύπρο. Η δε Διοίκηση Καταδρομών πήγε ένα βήμα παραπέρα, εισάγοντας σε χρήση την απαράδεχτη από κάθε άποψη ψηφιακή παραλλαγή UCP (Universal Camouflage Pattern) του Αμερικάνικου Στρατού που το μόνο “Universal” που την διακρίνει είναι η ακαταλληλότητα της για σχεδόν όλα τα πιθανά περιβάλλοντα. Εισήγαγε επίσης και την μία εκ των ψηφιακών παραλλαγών των Αμερικανών Πεζοναυτών την MARPAT Woodland.
Αυτή η δεύτερη είναι άριστη παραλλαγή για τις δασώδεις περιοχές της Κύπρου αλλά για το υπόλοιπο νησί είναι υπερβολικά σκούρα. Αν ήθελε η ΔΚΔ να ξεχωρίζει «αμερικάνικα» θα μπορούσε να ανέβει στο τρένο της Multicam που τείνει να γίνει η στάνταρ παραλλαγή των Ειδικών Μονάδων ανά τον κόσμο. Αλλά κι αυτό είναι λάθος! Όλη η Ε.Φ. πρέπει να χρησιμοποιεί την ίδια παραλλαγή! Αλλιώς κινδυνεύουμε με φαινόμενα Λεγεώνας των Ξένων στην Ινδοκίνα όπου οι Λεγεωνάριοι ήταν οι μόνοι που χρησιμοποιούσαν στολές παραλλαγής(τις διάσημες Lizard) σε αντίθεση με τον υπόλοιπο Γαλλικό Στρατό με αποτέλεσμα να στοχεύονται κατά προτεραιότητα αφού θεωρούνταν πιο επικίνδυνοι αντίπαλοι ενώ ιδιαίτερη μεταχείριση τους επιφυλασσόταν και σε περίπτωση αιχμαλωσίας. Αυτό που πρέπει να αλλάξει με τις στολές παραλλαγής δεν είναι το σχέδιο παραλλαγής αλλά η στολή η ίδια.
Η άνεση και η ανθεκτικότητα της στολής δεν πρέπει να παραγνωρίζονται ενώ τα μεγέθη πρέπει να ανταποκρίνονται στα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του προσωπικού. Πρέπει να εισαχθούν μεγέθη «Long» για τους πιο ψηλούς από το προσωπικό.
Παρένθεση. Υπάρχει φυσικά και η Στρατονομία, που για να ξεχωρίζουν κι αυτοί φορούν μαύρες (!), στολές. Η Στρατονομία είναι στρατιωτικό σώμα και όχι αντιτρομοκρατικός ουλαμός. Δώστε τους στολές παραλλαγής!
Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα εξής σημεία όσον αφορά την ατομική παραλλαγή του Στρατιώτη:
-Καλής ποιότητας και σωστής παραλλαγής στολή. Αυτό είναι ευθύνη της Υπηρεσίας να χορηγήσει. Προσοχή, τα μανίκια πρέπει να είναι κατεβασμένα για παραλλαγή των βραχιόνων αλλά και για προστασία τους από γδαρσίματα και εγκαύματα (flash burn).
-Καλή παραλλαγή στο κράνος ούτως ώστε να «σπάζει» το στρογγύλο σχήμα του και την γραμμή Κεφάλι-Λαιμός-Ώμοι. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί τοποθετώντας αυτοσχέδιο κάλυμμα με λινάτσες-λουρίδες υφάσματος ή σε περιοχές με βλάστηση τοποθετώντας στο κράνος μας τεμάχια αυτής της φυσικής βλάστησης. Προσοχή στο φαινόμενο «κινητός θάμνος».
-Βάψιμο του όπλου μας στα χρώματα του περιβάλλοντος ώστε να κρύψουμε το μαύρο χρώμα του και τις ευθείες γραμμές του καθώς και την τυχόν γυαλάδα του. Επίσης, μάζεμα των κεραιών των Ασυρμάτων και πλήρης ανάπτυξη τους μόνο όταν είναι τελείως απαραίτητο.
-Βάψιμο του προσώπου στα χρώματα της υπόλοιπης παραλλαγής μας αποφεύγοντας τις πολύ σκούρες αποχρώσεις. Η παραλλαγή πρέπει να καλύπτει όλα τα εκτεθειμένα μέρη του δέρματος. Αποφεύγουμε την λάσπη διότι βγαίνει κατευθείαν με τον ιδρώτα.
-Για τα χέρια προτιμούμε ελαφρά γάντια μάχης για να έχουμε πέραν της παραλλαγής και προστασία τους.
-Τα άρβυλα μαύρου χρώματος είναι ακατάλληλα για παραλλαγή στις πλείστες των περιπτώσεων, οπότε για όσο καιρό ακόμα η Υπηρεσία επιμένει να αγνοεί την ανάγκη για εισαγωγή σε χρήση αρβύλων καφέ αποχρώσεων φροντίζουμε να τα παραλλάξουμε βάφοντας τα.
-Προσοχή στις αντανακλάσεις από τον ήλιο και πειθαρχία φωτός. Οι φακοί πάντα σε θήκες ή σε τσέπες για να μη μας προδώσει τυχαίο άναμα τους, το ρολόι μας με την οθόνη στην εσωτερική μεριά του χεριού και σκίαση των αντικειμενικών φακών κάθε είδους διόπτρας με δίχτυ ή άλλο τρόπο.
-Η προσπάθεια μας για ατομική παραλλαγή πρέπει να λαμβάνει υπόψιν ότι η πρόσβαση στην εξάρτηση(πυρομαχικά, Ασύρματος, νερό κλπ) και στις τσέπες της στολής(επίδεσμος, σημειωματάριο, πυξίδα κλπ) πρέπει να παραμένει ανεμπόδιστη. Επίσης δεν πρέπει να εμποδίζεται με οποιοδήποτε τρόπο η σωστή χρήση του ατομικού μας οπλισμού(επώμιση, σκόπευση, γέμιση, θεραπεία εμπλοκών). Πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές ειδικά σε ατομικό επίπεδο, δηλαδή δεν πρέπει να ξεχωρίζουμε μέσα στο σύνολο ως πιο παραλλαγμένοι διότι πιθανόν εντοπισμός από τον εχθρό αυτού του γεγονότος να οδηγήσει σε στόχευση μας κατά προτεραιότητα. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η παραλλαγή ίσως να υπερισχύσει σε προτεραιότητα των παραπάνω αναγκών(π.χ. σε θέση ενέδρας ή σε περιπολία αναγνώρισης) αλλά αυτές είναι εξαιρέσεις στον κανόνα.
-Η ατομική μας παραλλαγή δεν πρέπει να μειώνει την κινητικότητα ή την ευελιξία μας(υπερβολικό βάρος, προεξοχές που μπορεί να «σκαλώσουν»).
Παρένθεση. Βλέπουμε σε ασκήσεις και διδασκόμαστε στην εκπαίδευση να κινούμαστε σε «ζιγκ-ζαγκ» και ακούμε παραγγέλματα του είδους «άλμα 30 μέτρων». Η αντίδραση του μέσου Στρατιώτη σε περίπτωση εντοπισμού αντιπάλου είναι συνήθως να στρέψει το όπλο εναντίον του πυροβολώντας με ταχύ ρυθμό (σκοπεύοντας βιαστικά συνήθως) μέχρι να πάψει πλέον να τον βλέπει. Τα ημιαυτόματα και αυτόματα όπλα επιτρέπουν εξαιρετικά ταχύς ρυθμούς βολών. Από αυτό προκύπτει ότι είναι μέγιστης και ζωτικής σημασίας να περιορίσουμε τον χρόνο που είμαστε εκτεθειμένοι στο εχθρικό πυρ.
Και ο τρόπος να το κάνουμε αυτό είναι όταν χρειαστεί να κινηθούμε να το κάνουμε στον πλέον ελάχιστο χρόνο, που σημαίνει τρέχοντας όσο πιο γρήγορα μπορούμε(μείωση χρόνου έκθεσης λόγω ταχύτητας) σε ευθεία γραμμή(μείωση χρόνου έκθεσης λόγω μείωσης απόστασης μετακίνησης). Πολλές φορές ακούμε για τον κανόνα των «3 δευτερολέπτων» όταν θα πρέπει να κινηθούμε κάτω από εχθρικό πυρ. Δηλαδή Σήκω, Τρέξε όσο πιο γρήγορα μπορείς για 2-3 δευτερόλεπτα, και Πέσε ξανά κάτω πίσω από κάλυψη.
Η ατομική παραλλαγή είναι μια κύρια στρατιωτική ικανότητα. Η ατομική παραλλαγή(και η παραλλαγή σαν σύνολο) σώζει ζωές. Η Ε.Φ. σαν ένας στρατιωτικός οργανισμός επιβάλλεται να προάγει την εκπαίδευση (και την εφαρμογή στις ασκήσεις) στην ατομική παραλλαγή. Επιβάλλεται να χορηγούνται από την Υπηρεσία βασικά υλικά παραλλαγής όπως το στικ με βαφές παραλλαγής προσώπου (φούμο). Είμαστε βέβαιοι ότι το προσωπικό θα ανταποκρινόταν θετικά σε μια προσπάθεια βελτίωσης σε όλο το φάσμα των θεμάτων παραλλαγής εάν δεχόταν τα κατάλληλα ερεθίσματα.
Του Ευστάθιου Παλαιολόγου από το περιοδικό Δούρειος Ιππος
Είναι μια τέχνη που έχει πολλά περιθώρια βελτίωσης στην Ε.Φ. (και στον Ε.Σ).
Μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ‘90 (1997) οι στολές που χορηγούνταν ήταν πράσινων αποχρώσεων (άλλαξε επί αείμνηστου Στρατηγού Δήμου) ενώ και πολλά από τα οχήματα βάφονταν ανάλογα πράγμα αδιανόητο για το ως επί το πλείστον ημι-ερημικό κυπριακό τοπίο. Στην εκπαίδευση λίγη σημασία αποδίδεται και συνήθως η όλη προσπάθεια αναλώνεται σε λάσπωμα του προσώπου και την τοποθέτηση 2-3 κλαδιών ή μερικών χόρτων στην εξάρτηση και αυτά μόνο στα ΚΕΝ.
Θα ξεκινήσουμε κάνοντας αναφορά στις αρχές παραλλαγής όπως όλοι τις θυμόμαστε και τις διδαχθήκαμε στην θητεία μας. ΧΡΩΜΑ-ΛΑΜΨΗ-ΣΧΗΜΑ-ΣΚΙΑ. Επιτρέψτε μας αιρετικώς να προσθέσουμε ακόμα δύο, ΚΙΝΗΣΗ-ΜΟΤΙΒΟ. Και να τις εξηγήσουμε. Αρχικά να θυμήσουμε ότι παραλλαγή είναι η προσπάθεια που κάνουμε ώστε να πετύχουμε την οπτική μας απόκρυψη.
-ΛΑΜΨΗ και ΚΙΝΗΣΗ. Τις βάζουμε πρώτες διότι είναι οι πλέον σημαντικές καθότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να εντοπίσει μια λάμψη ή απότομη κίνηση ακόμα κι αν αυτή επισυμβεί στο πεδίο της περιφερειακής όρασης του ματιού. Σημαντικό επίσης για την κίνηση είναι ότι πολύ πιο εύκολα γίνεται αντιληπτή μία κίνηση κάθετη ως προς τον άξονα παρατήρησης παρά μια κίνηση παράλληλη με τον άξονα παρατήρησης, δηλαδή, πιο εύκολα γίνεται αντιληπτός κάποιος που κινείται από δεξιά προς αριστερά από κάποιον που πλησιάζει ή απομακρύνεται. Στο τομέα της λάμψης, προσοχή πρέπει να δοθεί στα ρολόγια, στα μεταλλικά μέρη της εξάρτησης και του οπλισμού, οι κάθε μορφής διόπτρες, και το δέρμα των πιο ανοιχτόχρωμων από εμάς.
-ΧΡΩΜΑ. Τα χρώματα που χρησιμοποιούμε για να πετύχουμε την παραλλαγή πρέπει να ταυτίζονται με τα χρώματα του περιβάλλοντος. Υπερβολικά σκούρες αποχρώσεις ταιριάζουν μόνο σε πυκνά δάση, αντίθετα πιο ανοιχτόχρωμες λειτουργούν ικανοποιητικά σε μεγαλύτερο εύρος περιβάλλοντος. Και μια υπενθύμιση, το Μαύρο είναι κάκιστο χρώμα παραλλαγής. Δεν υπάρχει απόλυτο μαύρο στη φύση και επιπλέον προσδιορίζει επακριβώς το περίγραμμα του αντικειμένου που χρωματίζει. Επίσης, έντονα χρώματα, όπως το κόκκινο, τείνουν να τραβούν την προσοχή. Τα χρώματα της στολής παραλλαγής που χορηγεί η Ε.Φ. είναι εξαιρετικά για το περιβάλλον της Κύπρου(σε αντίθεση με την στολή αυτή καθεαυτή…) δυστυχώς όμως ξεβάφουν με μερικές πλύσεις και γίνονται υπερβολικά ανοιχτόχρωμα. Επίσης να τονιστεί ξανά η ακαταλληλότητα του μαύρου των αρβύλων.
-ΣΧΗΜΑ. Κάποια σχήματα αναγνωρίζονται πολύ εύκολα από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Κυρίως ότι έχει να κάνει με το ανθρώπινο περίγραμμα και ειδικά την περιοχή κεφάλι-λαιμός-ώμοι και το πρόσωπο. Δεν είναι τυχαίο που το απλό γραμμικό σχέδιο ενός στόχου τύπου ανδρείκελου αναγνωρίζεται αυτόματα από εμάς ως «ανθρώπινος» στόχος ή το :-), σαν πρόσωπο. Επίσης η όρθια, δίποδη κίνηση του ανθρώπου, ξεχωριστή από οποιοδήποτε άλλο ζωντανό του πλανήτη. Πέραν αυτών όμως γεωμετρικά σχήματα όπως απόλυτοι κύκλοι(κράνος, διόπτρες) και απόλυτες ευθείες(όπλο, κεραίες) δεν υπάρχουν στη φύση και τείνουν να ξεχωρίζουν.
-ΣΚΙΑ. Εκτός από το προφανές, να χρησιμοποιούμε την σκιά προς όφελος μας και να μην επιτρέπουμε την δική μας σκιά να προδίδει την θέση μας, σε αυτή την κατηγορία μπορούμε να περιλάβουμε και τις επιπτώσεις στην απόκρυψη μας που έχει το φόντο, ότι βρίσκεται πίσω μας δηλαδή και προβαλλόμαστε με αυτό σαν υπόβαθρο. Χαρακτηριστική περίπτωση η γραμμή του ορίζοντα(με υπόβαθρο τον ουρανό) η ένα ανοιχτόχρωμο χωράφι ενώ εμείς παραμένουμε στη σκιά.
-ΜΟΤΙΒΟ. Εδώ τονίζουμε μια άλλη ιδιότητα της ανθρώπινης οπτικής αντίληψης, να αναγνωρίζει επαναλαμβανόμενα σχήματα ακόμα και υποσυνείδητα. Σαν παραδείγματα μπορούμε να πούμε την κίνηση ενός περιπόλου σε αυστηρώς τακτά διαστήματα, πχ 5 μέτρα άντρας από άντρα ή το επαναλαμβανόμενο σχήμα της παραλλαγής του Ε.Σ. με την οριζόντια κατευθυντικότητα. Παρόλο που σε ορισμένα περιβάλλοντα που η βλάστηση ακολουθεί σχετικά παρόμοιες κατευθύνσεις μπορεί να λειτουργεί ικανοποιητικά, εντούτοις στη φύση όλα είναι σε εντελώς τυχαία και μη συνεχόμενα-επαναλαμβανόμενα σχήματα. Ευτυχώς, ειδικά η βόρεια Ελλάδα, ευνοεί την ελληνική παραλλαγή σε μεγάλο βαθμό. Παρένθεση. Αυτό το τυχαίο της φύσης είναι που προσπαθούν να μιμηθούν οι πλείστες «ψηφιακές» παραλλαγές. Πολλοί εσφαλμένα έχουν την εντύπωση ότι οι ψηφίδες (pixel) ως τέτοιες είναι αυτές που μπερδεύουν το ανθρώπινο μάτι. Αντιθέτως οι ψηφίδες είναι απλά ο πιο εύκολος τρόπος για οπτική μεταφορά των αποτελεσμάτων του υπολογιστή που μέσω ειδικών αλγορίθμων προσπάθησε να βρει τρόπους να κατανικηθούν οι εγγενείς λειτουργίες του εγκεφάλου στην ερμηνεία των οπτικών ερεθισμάτων.
Από τα πιο πάνω προκύπτει η αναγκαιότητα της καλής παραλλαγής ειδικά του κράνους (σπάσιμο στρογγυλού σχήματος και σχήματος κεφάλι-λαιμός-ώμοι), του προσώπου-εκτεθειμένου δέρματος, και του όπλου (μαύρο χρώμα, ευθείες γραμμές)
-Κράνος. Το κάλυμμα παραλλαγής προσφέρει κάποιο βαθμό απόκρυψης άλλα όχι ικανοποιητικό. Μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση με τη χρήση φυσικής βλάστησης ή την κατασκευή αυτοσχέδιου καλύμματος με λουρίδες υφάσματος παραλλαγής οι οποίες στο πίσω και πλαϊνό μέρος να έχουν ικανοποιητικό μήκος για να κρύβουν την γραμμή κεφάλι-λαιμός-ώμοι. Υπάρχει και η ισραηλινή λύση, με το ευμεγέθες κάλυμμα κράνους που παίρνει τυχαία σχήματα, το γνωστό Mitznefet.
-Πρόσωπο (και εκτεθειμένο δέρμα). Η παραλλαγή του προσώπου είναι πρακτική που ελάχιστα εφαρμόζεται στην Ε.Φ. Σχεδόν ποτέ δεν γίνεται οποιαδήποτε προσπάθεια, ούτε στην εκπαίδευση αλλά ούτε και στις ασκήσεις. Οι μόνες περιπτώσεις που το προσωπικό «λερώνει» το πρόσωπο του είναι στις επιδείξεις. Αλλά και σε αυτές τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι τελείως λάθος! Σκοπός της παραλλαγής του προσώπου δεν είναι μόνο να «σπάσει» τα άμεσα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά του (το που περιγράψαμε πιο πάνω) αλλά και να δέσει το πρόσωπο-κεφάλι με το υπόλοιπο σώμα(που φορά στολή παραλλαγής) και να μην ξεχωρίζει σαν ξεχωριστό κομμάτι. Οπόταν προκύπτει ότι με μια στολή παραλλαγής καφέ σαν της Ε.Φ. δεν θα έρθεις να βάψεις το πρόσωπο πράσινο! Ή μαύρο επειδή είναι νύχτα! Θα το βάψεις καφέ, στις ίδιες αποχρώσεις με την στολή. Επίσης, άλλο λάθος που κάνουμε είναι ότι δίνουμε υπερβολική έμφαση στο… «αισθητικό αποτέλεσμα».
Η ομορφιά του βαψίματος καμία σχέση δεν έχει με την αποτελεσματικότητα.! Τέλος να τονιστεί η ανάγκη παραλλαγής του λαιμού και του σβέρκου.
Φεύγοντας από το πρόσωπο και προχωρώντας στα υπόλοιπα εκτεθειμένα κομμάτια δέρματος (συνήθως αυτό σημαίνει χέρια, αν δεν φέρουν γάντια, και βραχίονες), και για αυτά ισχύουν τα ίδια. Ειδικά για τους βραχίονες πρέπει να σημειώσουμε την ανάγκη παραλλαγής τους μέχρι του σημείου που φαίνονται όταν αποτραβιέται η στολή όταν τα χέρια είναι σε πρόταση ή ανάταση.
-Όπλο. Παρατηρούμε πολλές φορές, και διδασκόμαστε και στην εκπαίδευση, τουλάχιστο αμφιβόλου εργονομίας και αποτελεσματικότητας λύσεις για παραλλαγή του όπλου, όπως την χρήση κάλτσας! Το όπλο του τυφεκιοφόρου πρέπει να του παρέχει μέγιστη ευελιξία και σταθερότητα και τυλιγμένο με μία κάλτσα δεν πετυχαίνουμε αυτό το σκοπό. Επίσης, πρέπει να αντισταθούμε στην τάση να το «ντύσουμε» σαν όπλο Ελεύθερου Σκοπευτή διότι για μας προέχει η ταχεία μετακίνηση ενώ για τον Ε.Σ προέχει η αργή, αφανής κίνηση(stalking) οπότε μπορεί πιο εύκολα να διαχειριστεί ένα πιθανό σκάλωμα του όπλου σε κάποιο κλαδί, ενδεχομένως. Ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος παραλλαγής του όπλου ενός τυφεκιοφόρου είναι το βάψιμο του. Αλλά επειδή αυτό θα συγκρούετο με τις ισχύουσες διαταγές του Στρατού να προτείνουμε μια μη μόνιμη λύση με μερικά πολύ απλά βήματα.
*Βήμα 1º. Καλύπτουμε όλο το όπλο με δύο στρώσεις χαρτότελλας (masking tape) προσέχοντας να μην αφήσουμε τίποτα εκτεθειμένο.
*Βήμα 2º. Χρησιμοποιώντας μπογιές, κατά προτίμηση στη μορφή εκνεφώματος (spray) και σε ματ παστέλ-γήινα χρώματα, βάφουμε ολόκληρο το όπλο σε διασπαστικά σχήματα. Εδώ εναπόκειται στην φαντασία και την …καλλιτεχνική φλέβα του καθενός. Μπορούμε πριν στεγνώσει η βαφή να ρίξουμε πάνω άμμο ή χώμα για να πετύχουμε μια πιο τραχιά υφή.
*Βήμα 3º. Αφού στεγνώσει η βαφή με ένα νυστέρι ή έναν χαρτοκόπτη αφαιρούμε την χαρτότελλα από τα μέρη εκείνα που πρέπει. Δηλαδή, από τις ενώσεις λύσης του όπλου (τονίζουμε ξανά την ανάγκη συντήρησης σε κάθε ευκαιρία), από τα σκοπευτικά, από την διαδρομή του μοχλού οπλίσεως, από την πιστολοειδή χειρολαβή και την σκανδάλη, από τον αναστολέα της γεμιστήρας και την υποδοχή της γεμιστήρας, από την οπή απορρίψεων των καλύκων, από τα σημεία ασφάλισης της βάσης της διόπτρας (claw mount της H&K) και από τις σχισμές του φλογοκρύπτη.
Επιτυγχάνουμε έτσι ένα πολύ ικανοποιητικό συμβιβασμό που μπορεί να αντέξει στη χρήση για μερικές εβδομάδες. Στην ανάγκη επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία. Σοβαρότερο μειονέκτημα αυτής της διαδικασίας είναι η πολύ μικρή αντοχή της χαρτοταινίας στο νερό. Πιο ακριβές λύσεις, όπως της υφασμάτινης ταινίας που χορηγείται στον Βρετανικό Στρατό (sniper tape), ή άλλων μή μόνιμων τρόπων παραλλαγής διαχειρίζονται πολύ καλύτερα το πρόβλημα του νερού.
Γιατί να παραλλαχθούμε; Πολλοί νομίζουν ότι η παραλλαγή μας καθιστά αόρατους. Αυτό μπορεί να είναι σωστό εάν η παραλλαγή είναι σε συνδυασμό με ακινησία. Εφόσον όμως πρέπει να κινούμαστε στο πεδίο της μάχης τι να την κάνουμε την τόση προσπάθεια παραλλαγής; Πέραν του προφανούς ότι δηλαδή σε μια θέση μάχης, έστω και πρόχειρη, η σωστή παραλλαγή μπορεί να αποτρέψει ή να καθυστερήσει τον εντοπισμό μας, άρα και την κατεύθυνση πυρών εναντίον μας, ακόμα και κατά την κίνηση η σωστή παραλλαγή δυσχεραίνει τα μέγιστα την προσπάθεια του εχθρού να αποκτήσει μια ξεκάθαρη σκοπευτική εικόνα και να εκτιμήσει σωστά την απόσταση μας. Άρα, και κατά την κίνηση η παραλλαγή μας προστατεύει. Μας σώζει ενδεχομένως την ζωή!
Παρένθεση. Βλέπουμε συχνά σε επιδείξεις του Ε.Σ. το εντελώς απαράδεχτο φαινόμενο της χρήσης διχτύων παραλλαγής κρεμασμένων από τα κράνη και τις εξαρτήσεις των Στρατιωτών σαν κάπα υπερ-ήρωα… Τα δίχτυα παραλλαγής είναι για απόκρυψη στατικών αντικειμένων και θέσεων! Δεν τολμούμε να σκεφτούμε καν τι θα συμβεί αν πιαστεί το δίχτυ σε ένα διερχόμενο όχημα ή ΤΟΜΠ! Κι αυτά στην ειρήνη. Φανταστείτε ο Στρατιώτης να πρέπει να περάσει μέσα από πεσμένα συρματοπλέγματα ή τα χαλάσματα μιας οικίας «ντυμένος» απ’ την κορφή ως τα νύχια με δύχτι παραλλαγής. Θα έχει την ίδια κατάληξη που έχει η μύγα στον ιστό της αράχνης. Θάνατο! Τέτοιες εικόνες μπορεί να εντυπωσιάζουν ένα αδαή αλλά στα μάτια ενός με στοιχειώδης έστω γνώσεις μόνο επικίνδυνες φαντάζουν.
Παραλλαγή και ηλεκτροοπτικά όργανα. Σαν γενικός κανόνας, ότι δουλεύει σαν παραλλαγή την μέρα το ίδιο καλά δουλεύει και την νύχτα. Η χρήση όμως συσκευών νυχτερινής όρασης και θερμικών διόπτρων δημιουργεί ένα καινούριο φάσμα προκλήσεων. Όσον αφορά τα ΟΝΥΠΑΣ (Όργανα Νυχτερινής Παρατήρησης και Σκόπευσης) που λειτουργούν με την μέθοδο της ενίσχυσης του αστρικού (κυρίως) φώτος αυτά μπορούν να παραπλανηθούν με τις ίδιες μεθόδους που παραπλανιέται και το γυμνό μάτι. Πρέπει όμως να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην ανακλαστικότητα ορισμένων τεχνητών υλικών(μη φυσικών) στα μήκη εκείνα του υπέρυθρου φάσματος που χρησιμοποιούν στην λειτουργία τους οι εν λόγω συσκευές.
Προκύπτει επιτακτικά η ανάγκη να γίνουν δοκιμές πριν επιλεγεί ένα οποιοδήποτε υλικό.
Περισσότερο πρόβλημα δημιουργούν φυσικά οι θερμικές διόπτρες. Δεν είναι όμως το «θαυματουργό αντίδοτο» στην παραλλαγή. Πολλοί περιορισμοί διακρίνουν την λειτουργία τους όπως στην εμβέλεια και στην ανάλυση ειδικά στις μη ψυχόμενες διόπτρες που είναι και η συντριπτική πλειοψηφία των όσων χρησιμοποιούνται ως σκοπευτικά φορητών και ομαδικών όπλων. Αναμφισβήτητο γεγονός είναι όμως ότι μεγαλύτερα συστήματα έχουν πολύ μεγάλες δυνατότητες αποκάλυψης στόχων. Στο επίπεδο μας ο μόνος τρόπος να περιορίσουμε την αποτελεσματικότητα τους είναι η επιλογή δρομολογίων που παρέχουν κάλυψη(κίνηση πίσω από στερεά υλικά) και η χρήση σε μεγαλύτερο βαθμό φυσικής βλάστησης στην παραλλαγή μας.
Παρένθεση. Η θερμικές διόπτρες δεν έχουν τις μυθικές δυνατότητες που βλέπουμε στις ταινίες. Δεν βλέπουν πίσω από τοίχους και άλλα στερεά αντικείμενα. Οι πιο πολλές δεν βλέπουν καν πίσω από γυαλί. Οι θερμικές διόπτρες λειτουργούν με βάση την θερμική ακτινοβολία. Θερμική ακτινοβολία εκπέμπουν όλα τα υλικά που έχουν θερμοκρασία πάνω από το απόλυτο μηδέν (-273º C). Άρα η θερμική διόπτρα μπορεί να δεί και κρύα αντικείμενα. Οι σύγχρονες διόπτρες έχουν αρκετή διακριτική ικανότητα για να ξεχωρίσουν ένα παγάκι μέσα σε ένα ποτήρι παγωμένο νερό. Όσο πιο ζεστό είναι ένα υλικό τόσο πιο πολύ ακτινοβολία εκπέμπει όμως. Κι εδώ έγκειται και το πρόβλημα με την απόκρυψη μας.
Οι 36-37ο C του ανθρώπινου σώματος συνήθως είναι το πιο ζεστό αντικείμενο στο περιβάλλον, ειδικά την νύχτα. Οπότε ξεχωρίζουμε καθότι εκπέμπουμε σημαντικά μεγαλύτερη ποσότητα θερμικής ακτινοβολίας την οποία ο ρουχισμός μας επειδή έρχεται σε επαφή με το σώμα μας και είναι και πορώδης δεν μπορεί να συγκρατήσει. Υπάρχουν τεχνητά υλικά τα οποία εκπέμπουν θερμική ακτινοβολία πολύ κοντά σε κοινά υλικά του περιβάλλοντος όπως οι πέτρες, το ξύλο κλπ. Η περιγραφή και παράθεση τους ξεφεύγει από τα πλαίσια αυτού του άρθρου αλλά μπορούν εύκολα με μια έρευνα στο διαδίκτυο να καταγραφούν. Τα υλικά αυτά μπορούν να μας βοηθήσουν να μειώσουμε την αποτελεσματικότητα(εμβέλεια, διακριτική ικανότητα) των θερμικών διοπτρών.
Αναφερθήκαμε στην αρχή στο γεγονός ότι η Ε.Φ. μέχρι και πρίν μια δεκαετία χορηγούσε στολές πράσινης απόχρωσης. Όταν η παραλλαγή αλλάχτηκε σε μια πιο κατάλληλη για το κυπριακό περιβάλλον ήταν μια ευκαιρία να διορθωθούν κάποιοι παραλογισμοί. Και κυρίως το ακατανόητο των γαλάζιων σχεδίων «παραλλαγής» στις στολές της Διοίκησης Αεροπορίας.
Ποιος μπορεί να δικαιολογήσει αυτά τα χρώματα; Ρητορικό ερώτημα φυσικά.
Ίσως να είναι μια προσπάθεια δημιουργίας «Πνεύματος Μονάδος». Χρωματίζοντας τους Στρατιώτες σου σαν στόχους δεν δημιουργείς Πνεύμα Μονάδος. Πνεύμα Μονάδος δημιουργείς με την σκληρή εκπαίδευση. Επ’ ευκαιρίας να κακίσουμε και τις επιλογές των επίλεκτων Μονάδων του ΓΕΕΦ, της Διοίκησης Καταδρομών και της Διοίκησης Υποβρύχιων Καταστροφών.
Η ΜΥΚ χρησιμοποιεί για χρόνια στολές παραλλαγής σε αποχρώσεις Woodland (Μ88). Εξαιρετικής ποιότητας σαν στολές αλλά παντελώς ακατάλληλες σαν παραλλαγή για την Κύπρο. Η δε Διοίκηση Καταδρομών πήγε ένα βήμα παραπέρα, εισάγοντας σε χρήση την απαράδεχτη από κάθε άποψη ψηφιακή παραλλαγή UCP (Universal Camouflage Pattern) του Αμερικάνικου Στρατού που το μόνο “Universal” που την διακρίνει είναι η ακαταλληλότητα της για σχεδόν όλα τα πιθανά περιβάλλοντα. Εισήγαγε επίσης και την μία εκ των ψηφιακών παραλλαγών των Αμερικανών Πεζοναυτών την MARPAT Woodland.
Αυτή η δεύτερη είναι άριστη παραλλαγή για τις δασώδεις περιοχές της Κύπρου αλλά για το υπόλοιπο νησί είναι υπερβολικά σκούρα. Αν ήθελε η ΔΚΔ να ξεχωρίζει «αμερικάνικα» θα μπορούσε να ανέβει στο τρένο της Multicam που τείνει να γίνει η στάνταρ παραλλαγή των Ειδικών Μονάδων ανά τον κόσμο. Αλλά κι αυτό είναι λάθος! Όλη η Ε.Φ. πρέπει να χρησιμοποιεί την ίδια παραλλαγή! Αλλιώς κινδυνεύουμε με φαινόμενα Λεγεώνας των Ξένων στην Ινδοκίνα όπου οι Λεγεωνάριοι ήταν οι μόνοι που χρησιμοποιούσαν στολές παραλλαγής(τις διάσημες Lizard) σε αντίθεση με τον υπόλοιπο Γαλλικό Στρατό με αποτέλεσμα να στοχεύονται κατά προτεραιότητα αφού θεωρούνταν πιο επικίνδυνοι αντίπαλοι ενώ ιδιαίτερη μεταχείριση τους επιφυλασσόταν και σε περίπτωση αιχμαλωσίας. Αυτό που πρέπει να αλλάξει με τις στολές παραλλαγής δεν είναι το σχέδιο παραλλαγής αλλά η στολή η ίδια.
Η άνεση και η ανθεκτικότητα της στολής δεν πρέπει να παραγνωρίζονται ενώ τα μεγέθη πρέπει να ανταποκρίνονται στα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του προσωπικού. Πρέπει να εισαχθούν μεγέθη «Long» για τους πιο ψηλούς από το προσωπικό.
Παρένθεση. Υπάρχει φυσικά και η Στρατονομία, που για να ξεχωρίζουν κι αυτοί φορούν μαύρες (!), στολές. Η Στρατονομία είναι στρατιωτικό σώμα και όχι αντιτρομοκρατικός ουλαμός. Δώστε τους στολές παραλλαγής!
Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα εξής σημεία όσον αφορά την ατομική παραλλαγή του Στρατιώτη:
-Καλής ποιότητας και σωστής παραλλαγής στολή. Αυτό είναι ευθύνη της Υπηρεσίας να χορηγήσει. Προσοχή, τα μανίκια πρέπει να είναι κατεβασμένα για παραλλαγή των βραχιόνων αλλά και για προστασία τους από γδαρσίματα και εγκαύματα (flash burn).
-Καλή παραλλαγή στο κράνος ούτως ώστε να «σπάζει» το στρογγύλο σχήμα του και την γραμμή Κεφάλι-Λαιμός-Ώμοι. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί τοποθετώντας αυτοσχέδιο κάλυμμα με λινάτσες-λουρίδες υφάσματος ή σε περιοχές με βλάστηση τοποθετώντας στο κράνος μας τεμάχια αυτής της φυσικής βλάστησης. Προσοχή στο φαινόμενο «κινητός θάμνος».
-Βάψιμο του όπλου μας στα χρώματα του περιβάλλοντος ώστε να κρύψουμε το μαύρο χρώμα του και τις ευθείες γραμμές του καθώς και την τυχόν γυαλάδα του. Επίσης, μάζεμα των κεραιών των Ασυρμάτων και πλήρης ανάπτυξη τους μόνο όταν είναι τελείως απαραίτητο.
-Βάψιμο του προσώπου στα χρώματα της υπόλοιπης παραλλαγής μας αποφεύγοντας τις πολύ σκούρες αποχρώσεις. Η παραλλαγή πρέπει να καλύπτει όλα τα εκτεθειμένα μέρη του δέρματος. Αποφεύγουμε την λάσπη διότι βγαίνει κατευθείαν με τον ιδρώτα.
-Για τα χέρια προτιμούμε ελαφρά γάντια μάχης για να έχουμε πέραν της παραλλαγής και προστασία τους.
-Τα άρβυλα μαύρου χρώματος είναι ακατάλληλα για παραλλαγή στις πλείστες των περιπτώσεων, οπότε για όσο καιρό ακόμα η Υπηρεσία επιμένει να αγνοεί την ανάγκη για εισαγωγή σε χρήση αρβύλων καφέ αποχρώσεων φροντίζουμε να τα παραλλάξουμε βάφοντας τα.
-Προσοχή στις αντανακλάσεις από τον ήλιο και πειθαρχία φωτός. Οι φακοί πάντα σε θήκες ή σε τσέπες για να μη μας προδώσει τυχαίο άναμα τους, το ρολόι μας με την οθόνη στην εσωτερική μεριά του χεριού και σκίαση των αντικειμενικών φακών κάθε είδους διόπτρας με δίχτυ ή άλλο τρόπο.
-Η προσπάθεια μας για ατομική παραλλαγή πρέπει να λαμβάνει υπόψιν ότι η πρόσβαση στην εξάρτηση(πυρομαχικά, Ασύρματος, νερό κλπ) και στις τσέπες της στολής(επίδεσμος, σημειωματάριο, πυξίδα κλπ) πρέπει να παραμένει ανεμπόδιστη. Επίσης δεν πρέπει να εμποδίζεται με οποιοδήποτε τρόπο η σωστή χρήση του ατομικού μας οπλισμού(επώμιση, σκόπευση, γέμιση, θεραπεία εμπλοκών). Πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές ειδικά σε ατομικό επίπεδο, δηλαδή δεν πρέπει να ξεχωρίζουμε μέσα στο σύνολο ως πιο παραλλαγμένοι διότι πιθανόν εντοπισμός από τον εχθρό αυτού του γεγονότος να οδηγήσει σε στόχευση μας κατά προτεραιότητα. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η παραλλαγή ίσως να υπερισχύσει σε προτεραιότητα των παραπάνω αναγκών(π.χ. σε θέση ενέδρας ή σε περιπολία αναγνώρισης) αλλά αυτές είναι εξαιρέσεις στον κανόνα.
-Η ατομική μας παραλλαγή δεν πρέπει να μειώνει την κινητικότητα ή την ευελιξία μας(υπερβολικό βάρος, προεξοχές που μπορεί να «σκαλώσουν»).
Παρένθεση. Βλέπουμε σε ασκήσεις και διδασκόμαστε στην εκπαίδευση να κινούμαστε σε «ζιγκ-ζαγκ» και ακούμε παραγγέλματα του είδους «άλμα 30 μέτρων». Η αντίδραση του μέσου Στρατιώτη σε περίπτωση εντοπισμού αντιπάλου είναι συνήθως να στρέψει το όπλο εναντίον του πυροβολώντας με ταχύ ρυθμό (σκοπεύοντας βιαστικά συνήθως) μέχρι να πάψει πλέον να τον βλέπει. Τα ημιαυτόματα και αυτόματα όπλα επιτρέπουν εξαιρετικά ταχύς ρυθμούς βολών. Από αυτό προκύπτει ότι είναι μέγιστης και ζωτικής σημασίας να περιορίσουμε τον χρόνο που είμαστε εκτεθειμένοι στο εχθρικό πυρ.
Και ο τρόπος να το κάνουμε αυτό είναι όταν χρειαστεί να κινηθούμε να το κάνουμε στον πλέον ελάχιστο χρόνο, που σημαίνει τρέχοντας όσο πιο γρήγορα μπορούμε(μείωση χρόνου έκθεσης λόγω ταχύτητας) σε ευθεία γραμμή(μείωση χρόνου έκθεσης λόγω μείωσης απόστασης μετακίνησης). Πολλές φορές ακούμε για τον κανόνα των «3 δευτερολέπτων» όταν θα πρέπει να κινηθούμε κάτω από εχθρικό πυρ. Δηλαδή Σήκω, Τρέξε όσο πιο γρήγορα μπορείς για 2-3 δευτερόλεπτα, και Πέσε ξανά κάτω πίσω από κάλυψη.
Η ατομική παραλλαγή είναι μια κύρια στρατιωτική ικανότητα. Η ατομική παραλλαγή(και η παραλλαγή σαν σύνολο) σώζει ζωές. Η Ε.Φ. σαν ένας στρατιωτικός οργανισμός επιβάλλεται να προάγει την εκπαίδευση (και την εφαρμογή στις ασκήσεις) στην ατομική παραλλαγή. Επιβάλλεται να χορηγούνται από την Υπηρεσία βασικά υλικά παραλλαγής όπως το στικ με βαφές παραλλαγής προσώπου (φούμο). Είμαστε βέβαιοι ότι το προσωπικό θα ανταποκρινόταν θετικά σε μια προσπάθεια βελτίωσης σε όλο το φάσμα των θεμάτων παραλλαγής εάν δεχόταν τα κατάλληλα ερεθίσματα.
Του Ευστάθιου Παλαιολόγου από το περιοδικό Δούρειος Ιππος
pronews.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου