Κείμενο: Γεώργιος Σαρρής
Μπορεί οι Ένοπλες Δυνάμεις να εξοπλίζονται συνεχώς με τα πιο σύγχρονα όπλα στον κόσμο, από την απόκτηση φρεγατών Belh@rra και την προμήθεια F-35 μέχρι την επικείμενη αγορά νέων υποβρυχίων και την κατασκευή δικών μας drones, ωστόσο σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού η πραγματικότητα μόνο ανησυχητική μπορεί να χαρακτηριστεί ως προς τον αριθμό των υπηρετούντων. Αιτία δεν είναι μόνο το δημογραφικό και η υπογεννητικότητα, αλλά και το γεγονός ότι πολλοί νέοι βρίσκουν τρόπους να αποφύγουν τη στράτευση.
Αυτή τη στιγμή ο Ελληνικός Στρατός διαθέτει… 20 ταξιαρχίες που χαρακτηρίζονται ως Γιώτα 5. Για όσους δεν γνωρίζουν την έννοια, ο όρος «Ι5» αναφέρεται στην ανώτατη κατηγορία σωματικής ή ψυχικής ακαταλληλότητας ενός ατόμου για στράτευση που τον οδηγεί στην πλήρη απαλλαγή από το να υπηρετήσει τη θητεία του (καταχρηστικά κάποτε λέγαμε αυτούς που έπαιρναν «τρελόχαρτο» για να μην υπηρετήσουν). Η κατάταξη αυτή προκύπτει μετά από λεπτομερή αξιολόγηση των νέων από ειδικές υγειονομικές επιτροπές των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίες εξετάζουν αν το άτομο αντιμετωπίζει σοβαρά και χρόνια προβλήματα υγείας, είτε παθολογικής είτε ψυχιατρικής φύσεως, που καθιστούν αδύνατη την εκπλήρωση των στρατιωτικών του καθηκόντων.
Πρακτικά, η απόδοση της ένδειξης Ι5 σημαίνει ότι το άτομο κρίνεται ακατάλληλο για στράτευση τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε περίοδο επιστράτευσης. Είναι σημαντικό να αποσαφηνιστεί ότι η συγκεκριμένη κατηγορία αφορά αποκλειστικά τη σχέση του πολίτη με τον στρατό και δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα την ικανότητά του να λειτουργεί φυσιολογικά στην κοινωνική ή επαγγελματική του ζωή. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, η αιτιολογία της απαλλαγής παραμένει απόρρητη και δεν αναγράφεται στα πιστοποιητικά στρατολογικής κατάστασης που προορίζονται για γενική χρήση, διασφαλίζοντας έτσι ότι δεν θα υπάρξουν διακρίσεις κατά την αναζήτηση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα ή στην έκδοση εγγράφων όπως το δίπλωμα οδήγησης. Το θέμα είναι ότι η πράξη έχει δείξει πως κάποιοι προφανώς δικαιούνται να κριθούν ως Ι5 αλλά αρκετοί άλλοι όχι και το κάνουν μόνο και μόνο για να γλιτώσουν τη στρατιωτική θητεία, με αποτέλεσμα στις μονάδες να υπηρετεί μικρότερος αριθμός από αυτόν που θα έπρεπε.
Μια ταξιαρχία αριθμεί περίπου 3.000 άνδρες. Με βάση αυτό το αριθμητικό στοιχείο λοιπόν, γίνεται φανερό ότι ο στρατός αντιμετωπίζει ένα σοβαρό κενό, αφού περίπου 60.000 νέοι που θα έπρεπε να υπηρετούν δεν βρίσκονται στο στράτευμα. Κάποιοι από αυτούς ζουν στο εξωτερικό, άλλοι επικαλούνται ψυχολογικά προβλήματα, ενώ αρκετοί απλώς αποφεύγουν τη θητεία χωρίς ουσιαστικό λόγο. Τα στοιχεία αυτά, που προέρχονται από το ίδιο το Υπουργείο Άμυνας, δείχνουν ότι η κατάσταση δεν είναι μεμονωμένη, αλλά αποτελεί ένα μαζικό φαινόμενο που έχει πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια.
Ο υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας έχει καταθέσει στη Βουλή στοιχεία που αποκαλύπτουν το μέγεθος του προβλήματος. Την τελευταία τριετία, περισσότεροι από 35.000 νέοι δεν κατατάχθηκαν στο στράτευμα, επικαλούμενοι ψυχολογικά προβλήματα. Παράλληλα, σχεδόν 39.000 θεωρούνται ανυπότακτοι, ζώντας στο εξωτερικό, δίχως να έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο περίπου 23.000 νέοι αποφεύγουν τη θητεία χωρίς πραγματικό λόγο, δημιουργώντας σοβαρά κενά στα στρατιωτικά τμήματα και στις μονάδες.
Σημειωτέον ότι η εικόνα αυτή δεν επηρεάζει όσους έχουν νόμιμους λόγους να παρατείνουν τη θητεία τους, όπως οι σπουδαστές ή όσοι διαμένουν ήδη στο εξωτερικό για σπουδές ή εργασία. Η ανησυχία αφορά κυρίως εκείνους που υποχρεούνται να υπηρετήσουν αλλά δεν το κάνουν. Πολλοί επικαλούνται ψυχολογικά προβλήματα ή την παρουσία τους στο εξωτερικό ως πρόσχημα, ενώ δεν υπάρχει πραγματική αιτία που να δικαιολογεί την απαλλαγή τους. Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΘΑ, περίπου το 70% των απαλλαγών βασίζεται σε ψυχολογικά αίτια και όχι σε οργανικά προβλήματα υγείας, γεγονός που έχει προκαλέσει προβληματισμό για την αξιοπιστία των αποφάσεων των Υγειονομικών Επιτροπών των Ενόπλων Δυνάμεων.
Όπως σημειώνουν από το Πεντάγωνο, η απουσία προσωπικού δεν είναι απλώς ένα διοικητικό ζήτημα· αφορά την ασφάλεια και την αξιοπιστία των Ενόπλων Δυνάμεων σε περιόδους κρίσης. Η διαπίστωση των «20 ταξιαρχιών» Ι5 είναι ενδεικτική της κλίμακας του προβλήματος. Πρόκειται για μονάδες που στην πράξη υπολειτουργούν και για δεκάδες χιλιάδες νέους που δεν τηρούν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Η εικόνα αυτή μάλιστα αποκαλύπτει την ανάγκη για μέτρα που θα διασφαλίζουν ότι η στρατιωτική θητεία τηρείται, οι μονάδες στελεχώνονται σωστά και η υποχρέωση προς την πατρίδα αντιμετωπίζεται με σοβαρότητα και ισονομία.
Έτσι, από ‘δω και στο εξής οι απαλλαγές από τη στρατιωτική θητεία θα δίνονται μόνο σε όσους έχουν πραγματικά σοβαρά προβλήματα υγείας, που μπορούν να αποδειχθούν με σαφή στοιχεία. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν πια εύκολες απαλλαγές για λόγους που δεν τεκμηριώνονται, όπως για ψυχολογικά θέματα ή άλλες αόριστες αιτιολογίες. Κάθε αίτημα για αναβολή ή απαλλαγή θα εξετάζεται πλέον προσεκτικά και με μεγαλύτερη αυστηρότητα, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με αντικειμενικό τρόπο και βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα. Οι Υγειονομικές Επιτροπές θα πρέπει να ακολουθούν ξεκάθαρα και αυστηρά κριτήρια, χωρίς περιθώρια ελαστικότητας που μπορεί να οδηγήσουν σε κατάχρηση των διατάξεων. Με αυτόν τον τρόπο, ο στόχος δεν είναι να «τιμωρηθεί» κανείς, αλλά να δημιουργηθεί ένα σύστημα δίκαιο και διαφανές, όπου όλοι θα αντιμετωπίζονται με ισονομία. Κάθε νέος που καλείται να υπηρετήσει θα ξέρει ότι οι κανόνες είναι σαφείς και εφαρμόζονται με συνέπεια, και κανείς δεν μπορεί να αποφύγει τη θητεία χωρίς σοβαρό λόγο
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου