του κ. Ευάγγελου Γεωργούση-Απτχου (Ι)ε.α.
Δεν ξέρω γιατί, αλλά νοιώθω την ανάγκη να ασχοληθώ με ένα θέμα που δεν το «ακουμπάμε» αρκετά. Τα δεδομένα του γεωπολιτικού περιβάλλοντος της χώρας μας, αναγκαστικά φέρνουν στο προσκήνιο, με μεγαλύτερη και ιδιαίτερη ένταση, την Στρατιωτική Ισχύ της και τους φορείς που την διαχειρίζονται και έχουν την ευθύνη των Ε.Δ. μας. Την Πολιτική, αλλά ιδιαίτερα την Στρατιωτική Ηγεσία.
Σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, τα όργανα του ΥΠΕΘΑ δια των οποίων ασκείται η Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική, η οποία απορρέει από την Πολιτική Εθνικής Άμυνας(Π.Ε.Α.) είναι: Ο ΥΕΘΑ, Ο ΥΦΕΘΑ, Το Σ.ΑΜ, Το Σ.Α.Γ.Ε., ο Α/ΓΕΕΘΑ, τα Ανώτατα Συμβούλια των Κλάδων(ΑΣΣ,ΑΝΣ,ΑΑΣ) και οι Αρχηγοί των Γ.Ε. Αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι, στα περισσότερα από αυτά τα όργανα συμμετέχει η Στρατιωτική Ηγεσία των Ελληνικών Ε.Δ. Κατ’ αναλογία, επομένως, είναι και το μερίδιο εμπλοκής, δηλαδή ευθύνης, για την αποτελεσματική άμυνα της χώρας και των Εθνικών συμφερόντων αυτής. Το στοιχείο αυτό, νομίζω, πως έχει την αξία του γιατί σε αρκετές περιπτώσεις και για αρκετά χρόνια, οι Στρατιωτικές Ηγεσίες δεν είχαν δική τους άποψη ή είχαν την άποψη του εκάστοτε ΥΕΘΑ, την οποία φρόντιζαν να γνωρίζουν.
Στρατιωτικές Ηγεσίες με αυτή την συμπεριφορά, δεν έχουν σχέση με την έννοια της Ηγεσίας και ότι αυτό σημαίνει και όπως οι φορείς επιμόρφωσης των Ε.Δ. την διδάσκουν στα στελέχη των. Ηγεσία είναι η Τέχνη δια της οποίας ο Ηγέτης καθοδηγεί την ομάδα του, το προσωπικό του, στον κοινό σκοπό, εδώ στην αποστολή των Ε.Δ. Ως τέχνη έχει δύο χαρακτηριστικά. Την φυσική κλήση και την εκπαίδευση για την εφαρμογή αυτής. Την Ηγεσία και τον Ηγέτη τον χαρακτηρίζει η ανάληψη της ευθύνης, το όραμα και οι στόχοι, ενώ εμπνέει εμπιστοσύνη στους υφισταμένους με τις ικανότητες και το παράδειγμα του. Αρκετοί Στρατιωτικοί μπερδεύουν την Ηγεσία με την Διοίκηση. Καλό είναι να μη ξεχνάμε ότι: «ΗΓΕΣΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΤΕΧΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΩΝ«, ενώ, «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΔΟΤΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΝΑ ΔΙΑΤΑΣΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ«.
Θα ρωτήσει, ίσως, κάποιος αν μπορεί να ασκηθεί Ηγεσία στα πλαίσια των Ελληνικών Ε.Δ.; ή μόνο Διοίκηση; Κατ’ αρχήν ιστορικά ποτέ και πουθενά η Στρατιωτική Διοίκηση, από μόνο της, δεν πέτυχε το κάλλιστο αποτέλεσμα ή το μέγιστο. Αν από την περίοδο της ειρήνης το προσωπικό των Ε.Δ. δεν ακολουθεί τον Διοικητή-Ηγέτη και απλώς εφαρμόζει τις διαταγές του, όταν θα έρθει η ανάγκη, το αποτέλεσμα δεν θα είναι το αναμενόμενο. Ένας Στρατιωτικός Διοικητής, σε ανώτατο επίπεδο, αν θέλει να πετύχει στην αποστολή του θα πρέπει, ενώ βασίζεται και σέβεται τους νόμους, τις αρχές Διοίκησης και την δοτή εξουσία, να ΠΕΙΘΕΙ το προσωπικό του με την τέχνη της Ηγεσίας ότι η αποστολή των Ε.Δ. είναι ΚΟΙΝΗ και ότι όλοι, είναι ανάγκη, να καταβάλλουν το μέγιστο των ικανοτήτων και δυνατοτήτων τους. Η θέση του Διοικητού-Ηγέτου όλων των επιπέδων και αυτής των Αρχηγών συμπεριλαμβανομένης, δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι δικαίωμα για όλους που θα έχουν όμως τα προσόντα και των δύο. Και της Διοίκησης και της Ηγεσίας. Η Διοίκηση είναι ευθύνη και στην επιτυχημένη της άσκηση οι Ε.Δ. βασίζουν την αποτελεσματικότητα τους, την ετοιμότητα τους και την επιχειρησιακή τους ικανότητα. Όποιος την αναλαμβάνει, επειδή του προτείνεται, αναλαμβάνει και όλες τις συνεπαγόμενες ευθύνες. Αυτές, σύμφωνα με τα θεσμικά κείμενα, ΔΕΝ μεταβιβάζονται. Αυτό που μπορεί ο Διοικητής-Ηγέτης να μεταβιβάσει στους υφισταμένους του έιναι ΜΟΝΟ αρμοδιότητες.
Έχω την εντύπωση πως στις Ελληνικές Ε.Δ., όλα τα πάρα πάνω περί ηγετικής τέχνης και εφαρμογής της, παράλληλα με την Διοίκηση, στα Ανώτατα Στρατιωτικά κλιμάκια, υπάρχουν μόνο ως εξαιρέσεις και σε πολύ λίγες περιπτώσεις, ενώ θα έπρεπε να είναι ένα, σχεδόν, σταθερό δεδομένο. Στα πάρα κάτω κλιμάκια των Ε.Δ., αυτά των μεσαίων Σχηματισμών και Μονάδων, πιστεύω ότι τα πράγματα στον τομέα αυτόν, είναι αρκετά καλύτερα. Η Πολιτική Ηγεσία και η Στρατιωτική Ηγεσία, έχουν διαφορετικές εμπειρίες, αντιλήψεις και αφετηρίες. Αυτό σημαίνει κατ’αρχήν, διαφορά στην ατομική νοοτροπία και σε κάποιες περιπτώσεις, διαφορά προσέγγισης των εννοιών, καθήκον, αποστολή, αλλά μπορεί και στα όρια συνειδησιακής αντοχής. Όμως είναι αρκετές οι περιπτώσεις που η Στρατιωτική Ηγεσία για να κρατήσει τη θέση της, τείνει να προσαρμοστεί στα δεδομένα της εκάστοτε Πολιτικής Ηγεσίας. Η άκρατη φιλοδοξία αρκετών στρατιωτικών στελεχών, οδήγησαν σε πλήρη κομματικοποίηση των λειτουργιών των Ε.Δ της χώρας μας. Αυτό έδινε την εντύπωση ότι εξυπηρετούσε τα σχέδια και τους στόχους των πολιτικών κομμάτων όμως την ίδια στιγμή προκαλούσε τεράστιο εθνικό κακό, αφού το μόνο προσόν που μέτραγε ήταν η κομματική ταυτότητα. Η ανάγκη για άξιους Στρατιωτικούς Ηγέτες και ικανούς Διοικητάς εξέλειπε για αρκετά χρόνια από τις Ελληνικές Ε.Δ.
Στις Δημοκρατίες πάντα η εκλεγμένη από τον Λαό, Πολιτική Ηγεσία θα ασκεί τον έλεγχο των Ε.Δ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η Στρατιωτική Ηγεσία απαλλάσσεται των ευθυνών που ο νόμος της δίνει. Ο ΥΕΘΑ δέχεται εισηγήσεις από το Σ.ΑΜ. και το Σ.Α.Γ.Ε.(άρθρο 5,παρ.3,ν.2292/95). Το Σ.Α.Γ.Ε. εισηγείται ή γνωμοδοτεί προς τον Α/ΓΕΕΘΑ και τον ΥΕΘΑ για θέματα Εθνικής Στρατιωτικής Στρατηγικής, Στρατιωτικής Αξιολόγησης Κατάστασης, Δομής Δυνάμεων και για όλα τα θέματα μείζονος σημασίας για την Εθνική Άμυνα (άρθρο10,παρ.6, ν.2292/95). Φυσικά οι εισηγήσεις του δεν δεσμεύουν τον ΥΕΘΑ, αλλά τα πρακτικά μένουν. Μέσα από αυτές τις αρμοδιότητες και ευθύνες, η Στρατιωτική Ηγεσία έχει την νομική υποχρέωση, πέρα της ηθικής, να οργανώσει τις Ε.Δ. έτσι ώστε να επιτυγχάνονται οι αποστολές για την άμυνα της χώρας, που έχει αναλάβει. Τι σημαίνει, «να οργανώσει»; Σημαίνει, Δομές Διοίκησης, Αριθμό Δυνάμεων, Ποιότητα, Ηθικό, Κατάλληλα οπλικά συστήματα και μέσα, εκπαίδευση προσωπικού και φυσικά τρόπο ή τρόπους εμπλοκής των Ε.Δ., δηλαδή το Δόγμα Επιχειρήσεων αυτών.
Όμως , κανένας Στρατός στον κόσμο δεν διαθέτει όλα όσα έχει ανάγκη ή όσα θα ήθελε. Αυτό είναι το λεγόμενο λογικό ρίσκο που από κοινού αναλαμβάνουν Στρατιωτική και Πολιτική Ηγεσία. Αυτό το ρίσκο δεν γίνεται αποδεκτό όταν θέτει σε μεγάλη αμφιβολία την δυνατότητα υπεράσπισης της Εθνικής Κυριαρχίας και των ζωτικών Εθνικών συμφερόντων. Δεν είναι αποδεκτό διότι τότε θα είναι ενσυνείδητη έκθεση σε κίνδυνο της Εθνικής Ασφάλειας. Όταν λοιπόν, η Στρατιωτική Ισχύ της χώρας υπολείπεται της αντίστοιχης της απειλής σε βαθμό μη αποδεκτό, η ευθύνη και το νομικό καθήκον της Στρατιωτικής Ηγεσίας είναι να ενημερώσει, μέσα από την νομικά προβλεπόμενη διαδικασία, την Πολιτική για το μέγεθος του ρίσκου και τις συνέπειες του. Η ευθύνη της Πολιτικής Ηγεσίας είναι η επαναφορά της Στρατιωτικής Ισχύος στο επίπεδο της ικανής για αποτροπή, εφόσον το ΚΥΣΕΑ, δια της Π.Ε.Α., δεν μεταβάλλει την Δομή Δυνάμεων και τις αποστολές των Ε.Δ. Έχουμε ακούσει από πολλά πολιτικά χείλη ότι, οι συμμαχίες της χώρας της επιτρέπουν μειωμένη Στρατιωτική Ισχύ (αυτό υπονοείται, δεν λέγεται καθαρά) για κάποιο χρονικό διάστημα και φυσικά με την ελπίδα ότι δεν θα συμβεί το γεγονός που θα διαπιστώσουμε το σωστό ή το λάθος της επιλογής αυτής. Την ίδια στιγμή, επισήμως και λίαν αρμοδίως, τονίστηκε η βεβαιότητα της «μοναξιά» μας όταν θα έρθει η στιγμή της «θερμής» υπεράσπισης των Εθνικών μας συμφερόντων έναντι της τουρκικής απειλής.
Είναι αλήθεια ότι οι Πολιτικές Ηγεσίες, αρκετές φορές, με διάφορες δικαιολογίες, υποβαθμίζουν το μέγεθος του ρίσκου και αναβάλλουν ή αδρανούν στην λήψη των καταλλήλων και αναγκαίων αποφάσεων για την αποκατάσταση της Στρατιωτικής Ισχύος. Στις περιπτώσεις αυτές ο μόνος δρόμος της Στρατιωτικής Ηγεσίας, αν έχει ηγετικά προσόντα, είναι η παραίτησης με ταυτόχρονη ενημέρωση της κοινής γνώμης και του Λαού για τους λόγους της πράξης της αυτής. Η αποδοχή της κατάστασης υψηλού, μη αποδεκτού, ρίσκου εκ μέρους της, την καθιστά πλήρως συνυπεύθυνη. Στις Αμερικανικές Ε.Δ. οι υποψήφιοι Διοικητές υποβάλλονται σε ένα ερωτηματολόγιο πολλών ερωτήσεων, δύο εκ των οποίων είναι οι εξής: «Έχεις το θάρρος να πάρεις δύσκολες, σκληρές αποφάσεις και να τις στηρίξεις;» και «Είσαι σε θέση να ρισκάρεις την εισήγηση για εφαρμογή νέων ιδεών;«. Το παράδειγμα του Γάλλου Αρχηγού των Ε.Δ. Στρατηγού Βιλιέ, είναι χαρακτηριστικό. Κανένα ζωτικό εθνικό συμφέρον της Γαλλίας δεν ετίθετο σε άμεσο κίνδυνο με τις οικονομικές περικοπές που του ζητούσε η Πολιτική Ηγεσία. Όμως δεν θα ήταν σε θέση να φέρει σε πέρας τις αποστολές και τα έργα που του είχαν ανατεθεί με οιαδήποτε αλλαγή στην Στρατηγική και Επιχειρησιακή προσέγγιση. Κανένα υψηλό ηθικό, καμία άριστη εκπαίδευση του προσωπικού, δεν είναι σε θέση να υποκαταστήσει σοβαρές και βασικές ελλείψεις σε οπλικά συστήματα και σύγχρονες στρατιωτικές υποδομές. Οι ειδικοί λένε ότι η επιτυχία σε μία ή δύο περιορισμένης εμβέλειας μάχες και ο με ανδραγαθία θάνατος καλά εκπαιδευμένων μαχητών, δεν μπορούν να κρίνουν την τελική έκβαση του πολέμου.
Τα ερωτήματα λοιπόν που με μεγάλη συχνότητα και από πολλούς τίθενται, είναι πού βρισκόμαστε εμείς; Σε τι κατάσταση και ισχύ βρίσκονται οι Ε.Δ. μας, έναντι της ξεκάθαρης πλέον τουρκικής απειλής; Είμαστε εντός ενός αποδεκτού ρίσκου; ή ήδη βρισκόμαστε στην περιοχή του μή αποδεκτού; Τι έχει κάνει η Στρατιωτική Ηγεσία τα τελευταία χρόνια; Ηγείται των Ε.Δ κάνοντας τις σωστές και αναγκαίες εισηγήσεις προς τις Πολιτικές Ηγεσίες; Μήπως ασκεί μόνο την δοτή εξουσία της Διοίκησης; Ακούμε συχνά από Πολιτική και Στρατιωτική Ηγεσία ότι διαθέτουμε Στρατιωτική Ισχύ ικανή για αποτροπή , αλλά και διαφύλαξη της Εθνικής μας Κυριαρχίας. Ελπίζουμε η πραγματικότητα να ταυτίζεται με την τυπική υποχρέωση σχετικών δηλώσεων, λόγω θέσεως. Την ίδια στιγμή όμως αρκετοί ειδικοί, κτυπούν τον κώδωνα του κινδύνου βλέποντας τους τουρκικούς εξοπλισμούς και τις επεμβάσεις τους στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά κυρίως τον εφησυχασμό Ελλάδος και Κύπρου που υπερτονίζουν τις πολύ καλές σχέσεις με χώρες της περιοχής. Την 6η Απριλίου 2019, στην εφημερίδα «Καθημερινή», Επίτιμοι Αρχηγοί ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ και άλλοι δύο Ναύαρχοι, υπέγραφαν ένα πολύ σοβαρό κείμενο, καταγγελία σχετικό με την συνεχιζόμενη μείωση της Στρατιωτικής μας Ισχύος. Πρόσφατα ένας άλλος Ναύαρχος, πρώην Αρχηγός Στόλου, γράφει και υπογράφει ότι , «… η Εθνική Άμυνα πνέει τα λοίσθια» και ότι «… οι Ηγεσίες ψεύδονται«. Αρκετοί άλλοι έχουμε, αρκετές φορές, επισημάνει τις ελλείψεις που έχουν δημιουργηθεί σε Αεροπορία και Ναυτικό, κυρίως. Που είναι τελικά η αλήθεια; Παραίτηση Στρατιωτικής Ηγεσίας δεν είχαμε και επομένως όλοι αυτοί/εμείς κάνουμε λάθος. Μακάρι έτσι να είναι. Ο τουρκικός στόλος όμως έχει κυκλώσει την Κύπρο και καμαρώνει για την ισχύ του, δημιουργώντας σοβαρές ανησυχίες στην ελληνική και κυπριακή κοινή γνώμη. Μία άσκηση με πραγματικά πυρά και συγκεκριμένα βολή ενός Exocet από ένα Μ-2000 κάπου ανοικτά του Καστελλόριζου, θα ήταν μία πολύ σοβαρή επίδειξη ισχύος, δυνατοτήτων και πολιτικής βούλησης. Αλήθεια υπάρχουν αυτά τα όπλα και τα αεροσκάφη; Το επίπεδο που ασκεί πλήρη Διοίκηση όλων των Κλάδων των Ε.Δ. έχει και την ευθύνη για την προτεραιότητα των εξοπλιστικών προγραμμάτων και των συμβάσεων συντήρησης των οπλικών συστημάτων. Δεν μου επιτρέπεται να αποκαλύψω αποφάσεις και πράξεις άλλων, αλλά υπήρξαν Στρατιωτικές Ηγεσίες που πήραν αποφάσεις και έκαναν ενέργειες, με προσωπική τους ευθύνη, για να πετύχουν στην αποστολή που είχαν αναλάβει. Αποφάσεις που είχαν στόχο την προβολή ισχύος και θέλησης της χώρας, την αναβάθμιση του αισθήματος ασφάλειας του Ελληνικού Λαού και του ηθικού του προσωπικού των. Δηλαδή πλήρη εφαρμογή της Ηγετικής Τέχνης στην εκπλήρωση της αποστολής.
Ο Σοφοκλής μας διδάσκει: «Κάκιστος είναι εκείνος που διοικεί την πόλη χωρίς να παίρνει τις άριστες αποφάσεις και ο οποίος από φόβο κρατεί το στόμα του κλειστό«.
Αντιπτέραρχος(Ι)ε.α. Ευάγγελος Γεωργούσης
Επίτιμος Δκτης Δ.Α.Ε.
Πρόεδρος Συνδέσμου Αποφοίτων Σ.Ι.
Επίτιμος Δκτης Δ.Α.Ε.
Πρόεδρος Συνδέσμου Αποφοίτων Σ.Ι.
.
ΣΗΜ. Αλήθεια η πρόβλεψη του άρθρου 9α του ν.2292/95 περί «Μονάδος Διαχείρησης Κρίσεων,υπό τον ΥΕΘΑ» έχει συσταθεί; Λειτουργεί; Ή έχει καταργηθεί το άρθρο αυτό;
eaaa
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου