Οι Αρχαίοι Έλληνες υπερηφανεύονταν πως αυτοί έγιναν κοινωνοί της πραότητας στον κόσμο. Θεωρούσαν την πραότητα συνώνυμο του Πολιτισμού αντίθετο της βαρβαρότητας, ήτοι το αντίθετο του θυμού και της σκληρότητας. Ο Αριστοτέλης θα αναβαθμίσει την πραότητα σε ξεχωριστή αρετή, ως χρυσή τομή ανάμεσα στην οξυθυμία και τη μαλθακότητα, που ταυτίζεται με τη μη βία. Ας αναλογισθούμε την πραότητα του Γκάντι στην Ινδία. Γλυκύτητα, είναι συνώνυμη με την πραότητα, ταυτίζεται με τη θηλύτητα, που αναγνωρίζεται ως ένα είδος γυναικείας ποιότητας. Μια δύναμη δίχως σκληρότητα. Μια αγάπη δίχως θυμό. Το αντίθετο της ωμότητας, της επιθετικότητας, της βαρβαρότητας. Γαλήνη εσωτερική, χωρίς μίσος ή αναισθησία. Η επιθετικότητα και ο θυμός δείχνουν αδυναμία, όπως και η βία όταν είναι ανεξέλεγκτη. Μόνον η γλυκύτητα είναι δύναμη που μπορεί να μας κατευθύνει προς το αγαθό και γι’ αυτό είναι αρετή. Δύναμη ειρηνική, και γλυκιά, πλήρης υπομονής και προσήνειας. Είναι αυτό που περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μοιάζει με την αγάπη, περισσότερο και από τη γενναιοδωρία, που θέλει να κάνει καλό στον άλλο, και τη συμπόνια, που πονά με τον πόνο του άλλου. Η γλυκύτητα αρνείται να τον βλάψει. Είναι το θάρρος δίχως βία, αυτό που λέμε κουράγιο! Η πραότητα, η γλυκύτητα και η θηλύτητα είναι καλωσόρισμα, σεβασμός, άνοιγμα. Είναι αρετές ήπιες, σε ένα βαθμό παθητικές, υποταγής και αποδοχής, γι’ αυτό είναι πιο κοντά στη σοφία. Δεν υπάρχει σοφία και καμιά άλλη αρετή χωρίς ένα βαθμό υποχωρητικότητας. Δεν μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος χωρίς γλυκύτητα και πραότητα. Ανεκτίμητος ο ρόλος της γλυκύτητας σε κάθε διδασκαλία και παιδαγώγηση με πρώτο παράδειγμα εκείνο του Θεανθρώπου. Η θηλύτητα είναι αρετή γιατί είναι δύναμη που αρνείται το κακό και δεν πρέπει να συγχέεται με τη θηλυκότητα, που δεν είναι αρετή ούτε ελάττωμα, αλλά προτέρημα και, ίσως, μια δύναμη άλλης μορφής. Ο παιδαγωγός οφείλει να έχει ένα βαθμό θηλύτητας-γλυκύτητας, γιατί συνιστά ένα εξιδανικευμένο είδος μητέρας. Μέσα από ένα μητρικό φίλτρο ακτινοσκοπούνται όλες οι πτυχές της ανθρώπινης προσωπικότητας, οπότε με την ολιστική διάπλαση αναπτύσσονται συνολικά και αρμονικά οι εσωτερικές δυνάμεις της ανθρώπινης φύσης. Τότε η παιδαγωγία καθίσταται πνευματική δημιουργία και ηθική ενέργεια. Έτσι μόνον αντισταθμίζεται, κατά κάποιο τρόπο, ο μόχθος του παιδαγωγού. Η θηλύτητα (γλυκύτητα, πραότητα) συνιστά πεμπτουσία της αρετής του συνυπάρχειν. Της ψυχικής δύναμης για ενεργή συμμετοχή, ώστε να δημιουργηθούν οι απόλυτα αναγκαίες συνθήκες, που όταν συντρέξουν λαμβάνει χώρα η μετάλλαξη και η μετουσίωση όλων των μερών σε μια σύνθεση με νέα χαρακτηριστικά. Τότε το συνονθύλευμα μετατρέπεται σε ομάδα. Τότε το όλον λαμβάνει μορφή και δικό του περιεχόμενο. Τότε υπάρχει και ουσιαστικά το είναι της Κοινωνίας. Τότε μπορούμε να μιλάμε για ομάδα, οικογένεια, κοινωνία, έθνος και Πατρίδα, ως το πλαίσιο της ηθικής συνύπαρξης. Τότε νοιώθουμε «τον άλλο, ως εαυτό». Τότε στην αξιοπρέπεια του άλλου καθρεφτίζεται η δική μας αξιοπρέπεια και κάθε περιορισμός δικός μας είναι έκφανση και αποδέσμευση εσωτερικής μας ελευθερίας. Τότε αναδύεται η ρεαλιστική αγάπη. Τότε τα προβλήματα γίνονται πιο ευεπίλυτα. Δημήτρης Κ. Μπάκας Οκτώβριος 2019
ΥΓ: Για εκτενέστερη ανάλυση στο άρθρο «Η ΘΗΛΥΤΗΤΑ, Η ΠΑΡΑΜΕΛΗΜΕΝΗ ΑΡΕΤΗ»
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου